Hollanda Eğitim Sistemi

Hollanda eğitim sistemi uluslararası alanda kendini ispatlamış ve herkes için eşit fırsatlar sunmaya çalışan bir sistemdir. Hollanda eğitim sisteminde okulların çeşitlilik olarak çok geniş bir yelpazeye sahip olması çocuğun gelişimine ve yaşam biçimine en uygun okulun seçilmesine imkan sağlar.

Hollanda’da eğitim ilkokul, orta öğretim ve yüksek öğretim olarak üç ana bölüme ayrılmıştır. Hollanda’daki çocuklar sekiz yıllık ilkokul takip ederken, lise diploması okulun türüne bağlı olarak 16, 17 veya 18 yaşında alınmaktadır. İlk ve orta devlet eğitimi herkese ücretsiz olarak sunulmaktadır, ancak farklı bir müfredat sunan özel okullar da vardır. Hollanda’daki her şehir veya kasaba kendi başvuru prosedürlerine sahiptir ve eğitim kalitesi okullar arasında değişebilir ama genel olarak kalite tüm okullarda yüksektir. Okullar gezi vb aktiviteler icin yıllık gönüllü bir katkı payı talep eder. Bu miktar okuldan okula ve ailenin gelir düzeyine göre farklılık gösterebilir. Öğrenciler İlkokulun son yılında (grup 8) devam edeceği liseye yönelik resmi bir öneri mektubu alır. . Bu öneri büyük ölçüde ‘leerlingvolgsysteem’ e -öğrencilerin ilkokul boyunca elde ettikleri başarıları kayıt altına almak için kullanılan bir izleme sistemi- ve genellikle CITO testi olarak adlandırılan 8. gruptaki yetenek sınavına dayanmaktadır.

Hollanda okullarında, ebeveynlerin çocuklarının eğitiminde büyük bir rol oynamaları beklenmektedir. İlkokullar, ebeveynlerden, luizenmoeders (bit kontrolü yapan anneler) veya leesvaders(bir grup çocukla kitap okuyan babalar) gibi birçok görev için yardım alır. Çoğu okulda ayrıca ebeveynlerden ve öğretmenlerden oluşan bir konsey vardır ve bunlar okul yönetimine çeşitli konularda tavsiyelerde bulunur. Bazı okulların da ayrı bir ebeveyn konseyi olabilir.

Okulların yaz tatilleri okulun bulunduğu bölgeye göre farklılık gösterir. Burdaki amaç tatil zamanı yoğunluğunu ortadan kaldırmaktır. Diğer resmi tatiller genelde aynı zamanda olur. Tatillerle ilgili bilgilendirme okulların websitesinden takip edilebilir.

Ek olarak isteğe bağlı olan kreş(0-4 yaş) ve okul öncesi (2-4 yaş) eğitim imkanları sunulmaktadır.

Kreş (kinderdagverblijf)

• 0- 4 yaş çocuklar içindir.
• Çocuklar kreşte 11 saate kadar kalabilir.
• Kreşler genelde 7.30 – 18.00 arası açıktır.
• Ebeveynlerin ikisinin beraber çalışması gibi mecburi durumlarda‘kinderopvangtoeslag’ denen devlet ödeneğine hak kazanılır.

Okul öncesi 

• 2- 4 yaş çocuklar içindir. 
• Genelde haftada üç gün olan bu okulların amacı çocuğun fiziksel ve sosyal gelişimine katkı sağlamaktır. Hollandaca bilmeyen çocukların ilkokul öncesi dilinin hazır olmasına önemli katkı sağlar. 
• Devletten okul desteği almak için ebeveynlerin ikisinin beraber çalışma veya okuması koşulu yoktur. Herkes çocuğunu isteğe bağlı olarak bu okullara gönderebilir 
• Tam zamanlı olanlarıda vardır.

İlkokul (Basisschool)

• Okulların eğitim yaklaşımları birbirlerinden çok farklı olabilir. Çocuğu okula yazdırmadan önce okulun eğitim yaklaşımını incelemek çok önemlidir. Bu bilgilere okuldan randevu alarak yada websitelerini inceleyerek ulaşılabilir. Ayrıca birçok okul tanıtım günü(opendag/voorlichtingsdagen) yoluyla bilgilendirme yapar.
• 4- 12 yaş arasını kapsayan sekiz yıllık bir eğitim sürecidir.
• 5 yaşından itibaren çocukların sebebsiz ve izinsiz okula gitmemesi durumunda ceza-imüeyyidesi vardır.
• 1 yıllık süren sınıf yıllarına grup adı verilir ve sekizinci grubu tamamlayan öğrenci ortaöğretime geçer.
• Grup 1 ve 2 deki öğrenciler(‘kleuters’ olarak adlandırılırlar) birleştirilmiş sınıflardaokur. Okuma ve yazmaya hazırlayan oyun eksenli anaokul dönemidir.
• Asıl öğrenme grup 3’te başlar(Türkiyede 1. Sınıf). Çocuklar, en geç Grup 7’deİngilizce öğrenmeye başlar.
• Bu dönemdeki zorunlu dersler Hollandaca, İngilizce, matematik, hayat bilgisi(coğrafya, tarih, biyoloji, trafik eğitimi ve politika dahil), sanatsal yönlendirme (müzik,resim ve elişi gibi) ve beden eğitimidir.
• İlkokullarda trafik eğitimi, müfredatın yasal olarak gerekli bir parçasıdır ve öğrencilerebisiklet becerileri dersleri (fietsvaardigheidslessen) verilir. Pratik trafik sınavı,ilkokuldaki trafik eğitiminin bir parçasıdır.
• İlkokulun son yılında (Grup 8), resmi olarak “CITO testi” olarak adlandırılan MerkeziFinal Testi uygulanır. Sınav sonucuna ve öğretmenin görüşüne göre çocuğunyerleşeceği lise(Middelbareschool) belirlenir.
• CITO testlerinde yüksek puan alan öğrenciler, sonrasında üniversiteye geçişyapabilecekleri VWO veya HAVO da okuma imkanına sahip olur(VWO ve HAVO ileilgili ayrıntılı açıklama orta-öğretim kısmında bulunmaktadır)
• Çevrenizdeki ilkokulları kontrol etmek için “Scholen op de Kaart” web sitesini ziyaretedeblirsiniz(www.scholenopdekaart.nl). Sadece posta kodu girerek çevrenizdeki okulları mesafesi dini yönelimi veya eğitim yaklaşımı hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz.(2)
• Hollanda’da ayrıca bazı iki dilli ilkokullar(Tweetalige basisscholen) vardır. Bu okullarda çocuklara 4 yaşından itibaren günün% 30 ila% 50’si İngilizce olarak eğitim verilmektedir. İki dilli ilkokullar listesi için websitesi
• Okullar hakkinda bilgi almak istediginiz bakanligin/ mufettislerin okullar hakkindaki raporlarına bu linkten ulasabilirsiniz:
• Kayit edeceginiz okullarin sitelerinde veya ‘schoolgids’ okulun brosulerinde ayrintili bilgi bulabilirsiniz.

Orta öğretim(Voortgezet onderwijs)

• İlkokuldan sonra, seçtikleri okula bağlı olarak dört, beş veya altı yıl süren bir orta öğretime devam ederler. Orta öğretim sonunda öğrenciler lise diplomasını almak için sınav alırlar. Bu diploma öğrencilerin bir sonraki eğitim hayatına devam etmesi için gereklidir.
• Ortaöğretimin ilk yılına ‘brugklas’ veya “geçiş sınıfı” denir ve öğrenciyede ‘brugpieper’ denir.

Seviyesine göre Orta öğretim çeşitleri

Hollanda’da ortaöğretim seviyelerine göre üçe ayrılır. Bunlar VMBO( kendi icinde üçe ayrılır.), HAVO, VWO dur.

VMBO

Meslek lisesi(VMBO) pratik bilgiye odaklanan dört yıllık mesleki odaklı bir eğitimdir. Meslek lisesini tamamlayan bir öğrenci(16 yaş civarı) Meslek yüksek okuluna (MBO)devam edebilir. Kişi kuaför, marangoz veya tamirci gibi mesleki eğitimi alabilir. Bir öğrencinin VMBO’da ki performansına bağlı olarak, HAVO’ya katılma seçeneği de vardır.

VMBO türleri :

• (VMBO B), ilköğretim okulunu bitirmiş ve el becerilerini kullanarak çalışabilecekleri bir profesyonel eğitim almak isteyen öğrenciler içindir. Dersler pratik ağırlıklıdır ve teori dersleri kolay bir seviyede öğrenirler.
• (VMBO K) bir öncekine okul türüne benzer. Aradaki fark, ilk iki yılda daha az pratik dersler alınır ve teorik dersler daha yüksek düzeyde alınır.
• (VMBO T), orta düzeyde teorik dersleri seven öğrenciler içindir. Bu öğrencilerin çoğu işyerleri ve ofislerde iş bulmaya çalışır. Diğerleri ortaöğretime daha yüksek bir seviyede devam etmeye çalışır.

HAVO

Ortaöğretimin ikinci çeşidi, öğrencilerin 17 yaş civarında tamamladıkları beş yıllık bir eğitim olan HAVO’dur. HAVO’dan sonra, bir öğrenci HBO adı verilen uygulamalı üniversitelerde okuyabilirler, HBO mezunu öğrencileri öğretmen, hemşire, teknisyen veya idari asistan gibi işler için eğitilir. Bir öğrencinin HAVO’da ki performansına bağlı olarak, VWO’ya devam etme seçeneği de vardır.

VWO

Ortaöğretimin üçüncü bölümü, teorik bilgiye odaklanan altı yıllık bir eğitim olan VWO’dur. Bu okullarda öğrenciler liselerin üst sınıflarında öğretmen, avukat, doktor, diş hekimi veya akademisyen olabileceği teori ağırlıklı üniversite için hazırlanır. Öğrenciler VWO’yu 18 yaşlarında bitirdikten sonra, lisans derecesini almak için bir araştırma üniversitesine (WO) katılabilirler. Öğrenciler ayrıca VWO’yu athenaeum ve gymnasium olarak bilinen okullarda da okuyabilirler. Orta öğretim okullarının çoğu, çocukların ilk yılını birlikte takip ettiği karma bir geçiş sınıfı sunar.

Eğitim yaklaşımına göre okullar

Devlet okulları

Devlet tarafından işletilen okullar (mezhebe dayalı olmayan) laik Hollanda eğitimi verir, ancak belirli felsefi veya pedagojik ilkeler (Montessori, Steiner vb.) konusunda da eğitim verebilirler. Devlet okulları belediye meclisi veya belediye meclisi tarafından kurulmuş bir kamu tüzel kişiliği veya vakfı tarafından yönetilir ve Hollanda okul sisteminin şartlarına tabidir.

Özel okullar

Tüm çocukların yaklaşık üçte ikisi Hollanda’daki özel okullara devam etmektedir. Finansal olarak devlet okullarıyla aynı statüdedirler, ancak çoğu mezhepseldir (Katolik, Protestan, İslami, Yahudi, Hindu, vb.) veya belirli felsefi ilkeleri izlerler. Özel okullar bir kurul (çoğunlukla ebeveynlerden oluşur) veya onları oluşturan vakıf tarafından yönetilir.

Hollanda’daki tüm okullar okul gezileri gibi aktiviteler için bir katkı talep etmesine rağmen, temel olarak ücretsizdir. Özel okullar, belirli bir miktar veli katkısı talep etmeye karar verebilirler, ancak bu miktarın yılda 800 EUR’dan daha yüksek olduğu durum çok nadirdir. Bazı özel okullar, ana katkının oranını hane halkının gelirine göre belirler.

Uluslararası okullar

Hollanda’daki uluslararası okullar, her milletten öğrenciye eğitim imkanı sağlar. DIPS olarak adlandırılan Uluslararası Holanda İlkokulları ve DISS olarak adlandırılan Uluslararası Hollanda Orta öğretim okulları devletten aldığı destekten dolayı çok uygun eğitim ücreti karşılığı eğitim imkanı sağlar. Bu okullar Hollandaya geçici olarak gelen yabancı uyruklu aileler, Hollandaya yurtdışından dönen hollandalı aileler veya hollanda dışında yaşamayı planlayan Hollanda’da sınırlı bir süre yaşayan hollandalı olmayan aileler için ve hollandalı aileler için dizayn edilmiştir. Bu okullar, IPC(4 -11 yaş), IGCSE (11 -16 yaş) veya IB eğitim programlarını takip eder.

Ayrıca Hollanda’da özel uluslararası okullar vardır. Bu okullar ya bazen uluslararası bir eğitim sistemi takip eder (IPC, IGCSE, IB gibi) ya da belirli bir ülkenin ulusal müfredatını (ör. Amerikan, İngiliz, Fransız, Alman, Japon, Korece, Endonezya dili,) öğretmektedir. Tesisler bakımından (yüzme havuzları, futbol sahaları) Hollanda okullarına kıyasla genellikle daha donanımlıdır. Hollanda’daki uluslararası okullar listesine bu linkten ulaşabilirsiniz. (1)

Özel ilgiye ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik okullar

Hollanda’da ciddi öğrenme sorunları olan öğrencilere yönelik özel ihtiyaç okullarıdır. Passend Onderwijs policy adı verilen ulusal eğitim politikası, küçük öğrenme problemleri olan çocukların mümkün olduğunca normal okullarda okumasını sağlamak ve teşvik etmeye yönelik dizayn edilmiştir. Bununla birlikte, daha ciddi öğrenme güçlüğü veya davranışsal problemleri, ciddi bir fiziksel yetersizliği veya kronik bir hastalığı olan çocuklar, normal bir okula devam etmekten fayda görmeyebilir. Bu çocuklar için SBO(speciaal basisonderwijs) ve SO(speciaal onderwijs) denen özel gereksinimli çocuklara yönelik okullar vardır. Bu okullarda gruplar daha küçüktür, öğretmenler özel olarak eğitilmiştir ve çocuklara daha fazla zaman ve özen ayrılır. Bu okullara sevk aile doktoru yada GGD denilen sağlık merkezleri aracılığıyla yapılır.(1)

Pek çok hizmet (ulaşım gibi) devlet tarafından desteklenmektedir. Ayrıca ailelere ek çocuk parası, sağlık bakımı ve bakıcı ödenekleri gibi finansal destek de bulunmaktadır. Devlet tarafından masrafları karşılamak icin hak kazanıp kazanmadığınızı web adresinden öğrenebilirsiniz.

2014’ten bu yana, Hollanda’daki normal okullarda (Wet Passend Onderwijs) kapsamında herhangi bir çocuğun ihtiyacına cevap vermesi gerekmektedir. Devlet okullara öğrencinin ihtiyacına göre verdikleri ekstra eğitime yönelik finansal destek sağlamaktadır.

Özel gereksinimli çocuklara yönelik okulların türleri

Özel eğitim okulları(speciaal onderwijs(so))

Fiziksel, duyusal veya zihinsel engelli öğrenciler ve psikolojik veya davranışsal sorunları olan öğrenciler içindir. dört kümeye(kluster) bölünmüş okullardan oluşur:

Küme (kluster) 1

Görme engelli veya kısmi görme problemi olan öğrenciler içindir (visueel gehandicapte leerlingen);(7)

Küme (kluster) 2

Sağır ve işitme problemli öğrenciler, ciddi konuşma güçlüğü çeken öğrenciler ve iletişim sorunları olan öğrenciler içindir.

Küme (kluster) 3

Fiziksel ve / veya zihinsel engelli öğrenciler, öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler ve uzun vadeli engelli öğrenciler, epilepsili öğrenciler içindir.

Küme (kluster) 4

Ciddi davranış problemleri ve / veya psikiyatrik problemleri olan öğrenciler için olan okullardır.

Özel ilköğretim okulları(speciaal basisonderwijs(sbo))

Özel ilköğretim okulları(sbo) ile özel eğitim okulları(so) aynı değildir. özel ilköğretim okulları(sbo) özel eğitim altında değil, düzenli eğitim altındadır. Özel Uzmanlık Merkezleri Yasası (WEC) özel eğitim okullarına(so) uygulanırken, özel ilköğretim okullarına(sbo) ilköğretim kanunu uygulanır. 2016 verilerine göre ırk beş öğrenciden biri öğrenme, ve davranışsal problemlere sahiptir ve bu nedenle normal ilkokula devam edememektedir. Bu öğrenciler özel ilköğretime giderler. Özel ilköğretime katılan öğrenci sayısı son yıllarda düşmüştür.

Özel ilköğretim, normal ilköğretimde en iyi şekilde gelişme sağlayamayan öğrencilere yöneliktir. Bu okullardaki öğrencilerin başa çıkması gereken problemler kolaylaştırılmıştır. Öğrenciler daha küçük ve sessiz sınıflarda ders görürler ve eğitim hedeflerine ulaşmak için ekstra destek alırlar.

Bu okullardaki temel hedefler ile normal ilkokullardaki temel hedefler aynıdır. Bu okullarda, grup 8’den sonra mümkün olduğunca çok sayıda öğrencinin normal orta öğretime geçmesini sağlamak amaçlamaktadır. Bunun gerçekleşmediği durumlarda bir öğrenci özel orta öğretime geçebilir.

1 Ağustos 2014’te uygun eğitimin (passend onderwijs) gelmesiyle, özel eğitime ve özel ilköğretime yapılan yönlendirme biçimi değişmiştir. Bu yönlendirme şimdi ‘het samenwerkingsverband passend onderwijs voor primair onderwijs’ aracılığıyla yapılıyor. Okuldan bağımsız bir eğitim danışmanı(onderwijsadviseur), bir ebeveyn olarak sizinle işbirliği içinde, çocuğunuz için en uygun okula seçmeye çalışır.

Hollanda’daki Ipad okulları

2014’ten bu yana Hollandalı girişimci Maurice de Hond’un öncülüğünü yaptığı “Steve Jobs okulları” adı verilen ve devlet tarafından finanse edilen bu okullar, çocuklara kitaplar ve kara tahtaların yerine ipadler ve eğitim aplikasyonları destekli eğitim imkanı sağlamaktadır. Bu okullarda öğretmenler, öğrencilerin kendi öğrenmelerini yönlendirmelerine yardımcı olmak için “koç” görevi görür. (1)

İki dilli Hollandaca eğitimi (tweetalig onderwijs, TTO)

TTO’da konuların en az yarısı İngilizce olarak öğretilir. Bu okullarda derslerin en az yarısı Ingilizce öğretilir. Ayrıca okuldaki herkesin iletişim kurduğu dil İngilizcedir. Bu okullar devletin belirlediği şartları karşılamak zorundadır bu sebepten bu okullardan mezun olan öğrenciler diğer VWO, HAVO veya VMBO öğrencileriyle aynı diplomayı alırlar. Bu okul öğrencilerine ek olarak İngilizce yeterlilik sertifikası verilir. Hollanda’da şu anda Nuffic (eğitimde uluslararasılaşma için Hollandalı bir kuruluştur) tarafından takip edilen 132 tane TTO vardır. Bu okulların öğretmenleri özel olarak eğitilmiştir. TTO öğrencilerinin ve öğretmenlerin İngilizce yeterliliği ile müfredattaki uluslararası oryantasyon gibi standartlar Nuffic tarafından izlenmektedir. Ülke genelinde, öğrencilerin İngilizcelerini pratikte

kullanabilecekleri ve TTO arkadaşlarıyla rekabet edebilecekleri uluslararası boyutta etkinlikler organize edilir. Örnekler, 2019 Haziran’daki Matematik Yarışması ve 2019 Nisan’da düzenlenen HAVO ve VWO’nun ikinci ve üçüncü sınıf öğrencilerinin İngilizce konuşmaları yazıp sunduğu Genç Konuşma Yarışması. TTO öğrencileri derslerinin yarısını Hollandaca alır ve final sınavlarını Hollandaca yaparlar. Bu link TTO okulları listesine aittir.

Ayrıca iki dilli ilkokul (Tweetalig Primair Onderwijs (TPO)), şu anda ülke çapında 19 ilkokul tarafından pilot olarak uygulanmaktadır. Bu ülkedeki TPO okullarında, öğrenciler zamanın % 30 ila% 50’sinde İngilizce olarak ders almaktadır. 2014’ten 2023’e kadar sürecek olan bu pilot uygulama sonunda, bu sistemin çocuğun dil gelişimi üzerindeki etkisini ölçülecek.

Hollandaya yeni taşınanların çocukları

4-6 yaş

Genel olarak, bu yaştaki çocuklar hiç Hollandaca bilmeseler bile bir Hollanda okuluna direk kayıt yaptırabilirler.

6-12 yaş: Yeni başlayanlar(Niuewkomers)

Bir çok okulda mevcut olan yeni gelenler(nieuwkomers) sınıfı vardır.

Yeni gelenlerin sınıflarına katılma kriterleri:

• Çocuk çok az Hollandaca konuşur veya konuşmaz

• Çocuk bir yıldan az bir süredir Hollanda’da ikamet etmektedir

Çocuklar yaklaşık bir yıl bu sınıfta okurlar ve sonra normal yaşlarına uygun sınıfa katılırlar. Bazı şehirlerde bu sınıfa kaydolmak için başvuru yapmak gerekebilir

12 yaş ve üstü: Uluslararası sınıf

Hollanda’ya yeni gelen 12 yaşından büyük çocuklar Internationale Schakelklas (ISK) denen sınıflara yerleştirilir.Uygun eğitim verilmesi için çocuklara seviye belirleme sınavı yapılır. Öğrenciler ISK’de yaklaşık 1 veya 2 yıl kalabilir.

Kayıt için okuldan randevu almak gerekir.

Hazırlayan: G. O.

04.08.2019